قیمت میلگرد بخش زیادی از هزینه‌های ساخت پروژه‌های ساختمانی را به خود اختصاص می‌دهد. چرا که هر پروژه ساخت و سازی از کوچک گرفته تا بزرگ همه به میلگرد نیاز دارد. از این رو یکی از دغدغه‌های اصلی سرمایه‌گذاران پروژه‌ها و مهندسان، پس از برآورد مقدار مورد نیاز از هر مصالحی این است که میلگرد را با یک قیمت مناسب از بازار تهیه کنند. میلگردها یا آرماتورها در انواع آجدار و ساده تولید می‌شوند. این میلگردها با گرید A1، A2 و A3 به بازار عرضه می‌شوند.
خرید میلگرد بدون واسطه یکی از راه های صرفه جویی در هزینه ها و خرید میلگرد با قیمت ارزان قیمت است. میلگردها را می‌توان به سه طریق تهیه کرد. اولین روش، به صورت خرید میلگرد از کارخانه است که این روش مناسب مشتریانی است که خرید عمده انجام می‌دهند و حداقل سفارش آنها یک تریلی یا 24 تن است. یکی دیگر از محدودیت خرید به این روش، این است که کارخانجات به صورت روزانه عرضه میلگرد ندارند. از این رو محدودیت‌هایی در زمان ارسال محصول از طرف کارخانه وجود دارد.
دومین روش از طریق شرکت‌های بازرگانی است که به دو روش حضوری و آنلاین، این خرید، قابل انجام است. سومین روش از طریق بورس کالاست، این روش هم تخصص‌ها و اطلاعات خاص خود را نیاز دارد. اکثر افراد که در این بازار اقدام به خرید و فروش می‌کنند بیشتر با هدف سرمایه‌گذاری و کسب سود در این بازار فعالیت می‌کنند. عده کمی هستند که برای مصارف خرد بخواهند از طریق بورس اقدام به خرید میلگرد نمایند.
نکته قابل توجه این که همه متقاضیان و خریداران دوست دارند میلگرد را با قیمت کارخانه که مناسب‌تر است تهیه نمایند. اطلاع از نحوه خرید میلگرد از کارخانه و محدودیت‌هایی که در این روش وجود دارد، ذهن متقاضیان را به خود مشغول می‌کند که چه عاملی موجب تفاوت قیمت کارخانه و بازار برای میلگرد و سایر محصولات فولادی می‌شود. اطلاع از علت این تفاوت قیمت، بسیاری از این ابهامات موجود در ذهن خریداران را برطرف می‌کند.
نحوه محاسبه قیمت میلگرد در کارخانه
قیمت تمام شده میلگرد بر اساس وزن میلگرد محاسبه می‌شود. در کارخانه وزن میلگرد بر اساس یک فرمول محاسبه می‌شود که این فرمول به شکل زیر است:
روش اول محاسبه وزن میلگرد:
وزن (کیلوگرم) = (قطر* قطر) /162
در فرمول بالا قطر همان سایز میلگرد است که بر حسب میلی‌متر بیان می‌شود.
روش دوم محاسبه وزن میلگرد:
وزن (کیلوگرم) = (شعاع * شعاع* 14/3 * طول میلگرد * 8/7) /1000
شعاع و طول میلگرد بر حسب میلی‌متر بیان می‌شود.
بر اساس فرمول فوق وزن هر بندیل از میلگرد نیز با فرمول زیر محاسبه می شود:
بر اساس این فرمول ، وزن هر بندیل میلگرد محاسبه می‌شود. سایز و وزن میلگرد تنها یکی از عوامل مؤثر بر قیمت میلگرد می‌باشد. قیمت تمام شده میلگرد در کارخانه به قیمت سنگ آهن، قیمت شمش فولادی، قیمت میلگرد صادراتی، نوسانات قیمت دلار و قیمت جهانی فولاد نیز بستگی دارد.
نوع میلگرد که با گرید A1، A2 یا A3 تهیه شده است و به صورت میلگرد آجدار یا میلگرد ساده هست نیز یکی دیگر از عوامل تعیین‌کننده قیمت میلگرد است.
در سایر کشورها یک اصول کلی برای تعیین و محاسبه قیمت شمش، و قیمت صادراتی و وارداتی آن وجود دارد و اصولا این دو قیمت فاصله مشخصی از هم دارند. بنابراین یک معیار مطمئن برای محاسبه قیمت میلگرد برای سایر کشورها وجود دارد. اما در کشور ما به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد، نوسانات در بازار ارز و سایر بازارها به شدت زیاد است. بنابراین نمی‌توان از یک معیار مشخص برای قیمت‌گذاری شمش و در نهایت قیمت میلگرد در اختیار داشت. همچنین به خاطر همین شرایط تحریم قیمت وارداتی و صادراتی شمش بسیار با هم فاصله دارد و جهت‌گیری آن نسبت به قیمت‌های جهانی به طور کلی متفاوت است. از این رو برای قیمت‌گذاری کارخانه‌ها به جای مبنا قرار دادن قیمت شمش قیمت آن در زمینه CIS مبنا قرار داده می‌شود.
علت تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار چیست؟
همان طور در بالا ذکر شد قیمت تمام شده کارخانه به روش‌های عنوان شده به راحتی محاسبه می‌شود. اما از زمانی که محصول از کارخانه خارج شده و به دست مشتری می‌رسد قیمت آن دست‌خوش تغییرات زیادی می‌شود. یکی از عواملی که تفاوت قیمت تمام شده کارخانه و بازار را باعث می‌شود موضوع اضافه شدن 9 درصد مالیات بر قیمت میلگرد می‌باشد. همچنین هزینه حمل و نقل، محل تحویل بار و هزینه انبارداری را نیز باید به قیمت تمام شده کارخانه افزود. از طرفی باید 10 درصد هم به قیمت میلگرد بابت دامنه رقابت عرضه‌کنندگان بازار افزود. نوسانات نرخ ارز و تغییرات دلار نیمایی نیز یکی از عوامل مؤثر بر قیمت میلگرد در بازار است که همین امر خود باعث می‌شود که قیمت میلگرد در بازار نه به صورت روزانه بلکه به صورت لحظه‌ای مرتب در نوسان باشد.
نوسانات قیمت میلگرد در بازار بورس هم یک عامل تفاوت دیگر بین قیمت کارخانه و بازار میلگرد می‌باشد.
گذشته از تمامی عواملی که برای تفاوت قیمت کارخانه‌ای و بازار میلگرد ذکر شد یکی از مهمترین عوامل این تفاوت می‌توان به وضعیت بازار مسکن و ساخت و ساز اشاره کرد. وضعیت بازار مسکن، تعیین کننده عرضه و تقاضای بازار می‌شود و این خود یک عامل مهم برای ایجاد تفاوت قیمت بازاری و کارخانه‌ای است. چرا که گاهی با توجه به افزایش تقاضای بازار بعضی از دلالان بازار اقدام به افزایش خودسرانه میلگرد در بازار می‌نمایند. و یا در زمانی که تقاضا در بازار کاهش می‌یابد این دلالان اقدام به احتکار این محصولات در انبارهای خود نموده و همین امر خود این حس را در بازار ایجاد می‌کند که محصول کمیاب شده و یک افزایش قیمت کاذب در بازار ایجاد می‌شود. به عبارتی تقاضای کاذب ایجاد شده برای این محصول باعث ایجاد بازار سیاه می‌گردد. این خود موجب یک عامل تفاوت غیر منطقی بین قیمت کارخانه‌ای و بازاری میلگرد می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت کارخانه و بازار میلگرد با یکدیگر همبستگی داشته و با هم، هم‌روند هستند. هر جا که قیمت میلگرد در بازار و کارخانه از هم فاصله گرفته است بازار به سمت کاهش قیمت و اصلاح پیش رفته است. به شرطی که عوامل خارجی همچون سیاست‌های نادرست دولتی این روند را خراب نکند.
